Có lẽ các bạn đều đã từng thấy những gói hạt nhỏ trắng trong các hộp bánh kẹo. Đây chính là gói hút ẩm hay silicagel. Vậy silicagel là gì? Cơ chế hoạt động và ứng dụng như thế nào? Để biết câu trả lời chi tiết nhất, hãy theo dõi bài viết dưới đây cùng Hóa Chất Đại Việt nhé.
Silicalgel là gì?
– Silicagel hay gel axit silixic là một chất có sẵn trong tự nhiên với công thức hóa học là (SiO2.nH2O, n<2).
– Silicagel vốn là là dioxit silic, được phát minh vào năm 1920 tại trường đại học John Hopkins, Baltimore, Bang Maryland, Mỹ. Trong thế chiến thứ II, con người đã sử dụng chúng để giữ cho penicillin khô, như một chất xúc tác để tạo ra xăng có chỉ số octan cao, để làm cao su tổng hợp và hấp thụ khí độc trong mặt nạ phòng độc.
Tính chất của silicagel
– Nhiệt độ nóng chảy: Khoảng 1610 °C.
– Silicagel mất khối lượng khi gia nhiệt 5 – 6%
– Nhiệt dung riêng 920 J·kg−1·K−1
– Độ dẫn nhiệt 500 J/ (m.h.k)
– Vì mỗi khoang có kích thước lỗ trung bình là 24 angstrom (1 angstrom = 1/10 tỷ mét) nên có diện tích tiếp xúc cực kỳ lớn. Độ xốp của hạt silicagel thay đổi trong giới hạn từ 20 % – 60%, đường kính lỗ xốp khoảng 3 – 10 nm, bề mặt riêng khoảng 200 – 800 m2/g (thường là 800 m2/g).
– Là chất hút ẩm, chất xúc tác và chất hấp phụ trong phương pháp sắc kí.
– Silicagel tinh khiết là một chất trơ không phân cực, không độc, tuy nhiên khi có nhóm chức hydroxyl trong phân tử thì bề mặt bị phân cực rất mạnh và trở thành chất ưa nước.
Cơ chế hoạt động của hạt silicagel
– Silicagel hút ẩm nhờ hiện tượng mao dẫn ở hàng triệu khoang rỗng li ti của nó khiến hơi nước bị hút vào và bám vào chỗ rỗng bên trong các hạt. Mỗi một hạt silicagel có thể hấp thụ một lượng nước lớn bằng 40% trọng lượng hạt.
– Khả năng hút ẩm của hạt silicagel chịu tác động bởi độ ẩm tương đối của môi trường:
+ Độ ẩm tương đối của không khí là 20% thì khả năng hút ẩm của silicagel là 12%.
+ Độ ẩm tương đối của không khí là 50% thì khả năng hút ẩm của silicagel là 23%.
+ Độ ẩm tương đối của không khí là 90% thì khả năng hút ẩm của silicagel là 31%.
– Khi ngậm đủ nước, silicagel có tái sử dụng bằng cách nung nóng 110-120 độ C cho tới khi nào nó trở về màu phớt xanh hoặc quay trong lò vi sóng chế độ Medium trong khoảng 10 phút.
Sản xuất silica gel
– Silicagel là sản phẩm của quá trình sol-gel axit silic. Sau khi được cô đặc và tạo hình, gel được rửa và sấy khô thành hạt silicagel.
– Silicagel được điều chế bằng cách cho natri silicat tác dụng với axit sunfuric. Phương trình phản ứng xảy ra như sau:
Na2O.3SiO2 + H2SO4 → 3SiO2 + H2O + Na2SO4
– Hạt silicagel tạo thành là chất rắn có lỗ xốp nhỏ. Tùy vào phương pháp tạo hạt khi điều chế mà hạt silicagel có dạng cục hoặc viên hình cầu với màu trong suốt như thuỷ tinh hoặc đục.
Ứng dụng của hạt silica gel
Trong công nghiệp
– Hạt silica gel được dùng để làm khô khí nén nhằm tách nước. Sau khi hút nước, hạt silicagel sẽ được làm khô ở 150 °C – 180 °C trong 3 – 4 giờ.
– Silicagel giúp ngăn không cho hơi nước ngưng tụ trong những sản phẩm điện tử.
– Silicagel được dùng để hút ẩm trong các gói bánh kẹo, mứt,…trong công nghiệp chế biến thực phẩm.
– Silicagel được dùng làm chất xúc tác và chất mang xúc tác trong nhiều ứng dụng hóa học. Các chất xúc tác khi được tẩm silicagel sẽ nhả chậm ra môi trường phản ứng, nhờ đó các phản ứng hóa học sẽ được kiểm soát.
– Trong công nghệ hóa học, silicagel được dùng rất nhiều làm chất xúc tác trong tổng hợp hóa dầu, lọc nước,….
Trong đời sống
– Để silicagel trong tủ quần áo sẽ giúp loại bỏ ẩm mốc.
– Nếu không may điện thoại bạn bị rơi xuống nước, bạn hãy tháo ngay pin, thẻ nhớ và để điện thoại vào bát chứa silicagel, chờ qua đêm rồi mới bật lên.
– Bảo quản sách báo, ảnh khỏi ẩm mốc, khử mùi giày,…
Silicagel có nguy hiểm không?
Silicagel không độc, không gây ô nhiễm môi trường nên nó được dùng khá nhiều trong cuộc sống, tuy nhiên nếu ăn phải, bạn có thể gặp các triệu chứng như:
– Mắt khô, họng khô.
– Khô chất nhày và khoang mũi.
– Dạ dày đau hoặc bị khó chịu.
– Trong người bực bội, không thoải mái.
– Hạt silicagel màu trắng thì vô hại nhưng nếu là hạt có màu thì sẽ nguy hiểm vì chúng có chứa oxitcoban, một chất có thế gây ung thư nếu tồn dư trong cơ thể quá nhiều.
Hy vọng với những thông tin mà Hóa Chất Đại Việt chia sẻ ở trên, các bạn đã phần nào biết được silicagel là gì? Cơ chế hoạt động và những ứng dụng của silicagel ra sao? So với các loại hút ẩm khác, silicagel có hiệu quả và tính kinh tế cao hơn. Do đó, bạn hãy cân nhắc trước khi lựa chọn loại sản phẩm hút ẩm để phù hợp mục đích sử dụng của mình.
Xem thêm: Ứng dụng của khí amoniac trong công nghiệp