Thuốc tím hay KMnO4 là loại hóa chất công nghiệp rất phổ biến dùng để khử trùng, sát khuẩn trong công nghiệp thực phẩm, thủy hải sản và y tế, dược phẩm. Tuy nhiên, khi sử dụng cần phải chú ý liều lượng, tránh lạm dụng quá mức sẽ gây nên những hậu quả khó lường.

KMnO4 trong nuôi trồng thủy sản

KMnO4 trong nuôi trồng thủy sản có tác dụng diệt vi khuẩn, nấm, tảo và các loại virus gây bệnh cho tôm cá thông qua việc oxy hóa màng tế bào, phá hủy các enzyme, đặc biệt là điều khiển quá trình trao đổi chất của tế bào.

Khi sử dụng một liều lượng thuốc tím thích hợp thì sẽ có tác dụng tăng DO và giảm chất hữu cơ trong ao nuôi. Trong môi trường nước, thuốc tím hoạt động dưới dạng MnO4- với nồng độ thích hợp có thể tiêu diệt được nhóm nguyên sinh động vật và nhóm vi khuẩn dạng sợi tạo mảng bám trên tôm.

Sử dụng KMnO4 trong ao nuôi tôm

• Thuốc tím được sử dụng để khử trùng nước ở đầu và cuối vụ nuôi, tuyệt đối không sử dụng trong quá trình nuôi vì khi chúng kết hợp với nước sẽ tạo ra MnO2 gây hại cho tôm.
• Sau khi khử trùng nước 48 giờ, cần cấy vi sinh để bổ sung lợi khuẩn bacillus vào trong nước nhằm ngăn chặn sự phát triển của các vi khuẩn gây bệnh.
• Khi sử dụng KMnO4 để diệt tảo trong ao sẽ dẫn đến tình trạng thiếu oxy trong ao nên cần tăng cường chạy quạt nước để tăng oxy.
• Liều lượng diệt khuẩn thích hợp là từ 2-4mg/L.
• Liều lượng diệt virus có thể dùng >50mg/L.
• Sau khi pha dung dịch thuốc tím xong thì phải sử dụng ngay vì KMnO4 có tính oxy hóa mạnh, dễ phân hủy ở dạng dung dịch. Nếu không sử dụng ngay thì có thể bảo quản tối đa là 24 giờ, tránh nhiệt độ cao và ánh nắng mặt trời.
• Không được dùng thuốc tím với các loại hóa chất đối kháng.

Lưu ý khi sử dụng KMnO4 trong ao nuôi tôm

Nhược điểm của thuốc tím là không bền, khả năng diệt trùng giảm khi ở nhiệt độ cao.

Thuốc tím sẽ cho hiệu quả sử dụng kém khi dùng trong ao nuôi có quá nhiều chất hữu cơ.

Khả năng tạo oxy hòa tan không cao.

Thuốc tím KMnO4 trong nước

Thuốc tím phổ biến thường được dùng đối với môi trường nước ở dạng tinh thể hoặc bột, khi sử dụng thuốc tím đồng nghĩa với việc lượng PO4 trong nước sẽ giảm đi nên các bạn phải có kế hoạch khắc phục.

Các bước tiến hành như sau:

Bước 1: Hòa tan thuốc tím KMnO4 vào nước.

Bước 2: Tiến hành tạt đều khắp bề mặt ao

Bước 3: Cần thiết phải bón phân lân sau khi sử dụng thuốc tím.

Cách xác định lượng thuốc tím cần dùng

CÁCH 1

Trước hết, sử dụng KMnO4 bắt đầu với liều 2 mg/L, nên thực hiện vào buổi sáng để quan sát được sử chuyển màu của KMnO4. Sẽ có 2 trường hợp xảy ra:

• Nếu quá trình t chuyển màu của nước từ tím sang hồng diễn ra trong vòng 8-12 giờ, nghĩa là lượng thuốc tím sử dụng đã đủ không cần tăng thêm.
• Nếu trong vòng 12 giờ xử lý, màu nước chuyển sang màu nâu, nghĩa là chưa đủ liều, do đó có thể thêm 1-2 mg/L nữa.

CÁCH 2

Đầu tiên, lấy một cốc nước cất, cho vào 1g KMnO4 vào và dùng 5 cốc khác, mỗi cốc lấy 1 lít nước ao.

Sau đó, Lần lượt cho vào 5 cốc nước ao: 2, 4, 6, 8, 10 mL thuốc tím, khuấy đều.

Tiếp theo, đợi 15 phút, thấy cốc nào còn màu hồng thì lấy số mL của dung dịch chuẩn đã thêm vào cốc đó nhân với 2, ta sẽ được nồng độ (mg/L) thuốc tím cần dùng đối với môi trường nước hiện tại.

Liều lượng thông thường được khuyến cáo phù hợp:

• Trong trường hợp khử mùi và vị nước thì nên dùng tối đa 20 mg/L.
• Để diệt khuẩn nên dùng ở liều lượng 2-4 mg/L. Liều diệt khuẩn phải dựa vào mức độ chất hữu cơ trong nước.
• Trong trường hợp diệt virus thì nên dùng liều 50 mg/L hoặc cao hơn.

Lưu ý khi dùng thuốc tím KMnO4

Bất cứ hóa chất nào dù độc hay không độc thì khi sử dụng chúng ta đều cần phải chú ý để tránh những tình trạng không may xảy ra hoặc không đạt được hiệu quả như mong muốn.

Chúng ta cần chú ý những điều cơ bản sau đây:

• Bảo quản thuốc tím KMnO4 ở nơi khô ráo, tránh ánh sáng trực tiếp hay những nơi có nhiệt độ cao.
• Phải xử lý KMnO4 trước khi bón phân và không sử dụng cùng lúc với thuốc diệt cá, vì làm như vậy sẽ làm giảm độc lực của thuốc cá.
• Ngoài ra, với những hộ nuôi trồng thủy hải sản nên kéo dài thời gian xử lý bằng thuốc tím KMnO4 để tránh tôm cá bị ngộ độc.
• KMnO4 là hóa chất có độc tính, do đó cần tuyệt đối tuân thủ theo hướng dẫn trên bao bì cũng như sự tư vấn của thầy thuốc.